Zadania Gminnej Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych:
Podejmowanie działań mających na celu zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i uzależnień dla osób uzależnionych, współuzależnionych , w tym:
- dokonywanie analizy potrzeb w tym zakresie,
- obsługa Punktu Informacyjno-Konsultacyjnego.
Udzielanie osobom uzależnionym i członkom ich rodzin pomocy psychospołecznej i prawnej, w szczególności ochronę przed przemocą w rodzinie:
- przyjmowanie wniosków o zastosowanie leczenia lub objęcia terapią,
- motywowanie i zobowiązanie do leczenia odwykowego,
- kierowanie do biegłych w przedmiocie orzekania o uzależnieniu,
- kierowanie spraw do sądu o wydanie orzeczenia o zastosowanie wobec osób uzależnionych obowiązku poddania leczeniu w zakładzie lecznictwa odwykowego,
- podejmowanie działań zmierzających zapobieganiu przemocy w rodzinie,
- kierowanie osób uzależnionych i uwikłanych w przemoc domową do specjalistów i instytucji świadczących usługi specjalistyczne,
- inicjowanie działań zmierzających do aktywizacji środowiska lokalnego, udzielanie pomocy osobom z problemem alkoholowym i problemami przemocy,
- inicjowanie i organizacja szkoleń, debat i konferencji w zakresie rozwiązywania problemu uzależnień i przemocy w rodzinach,
- organizowanie pomocy dzieciom ze środowisk zagrożonych marginalizacją, ze szczególnym uwzględnieniem problemów alkoholowych.
Prowadzenie profilaktycznych działań informacyjnych i edukacyjnych w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania przemocy:
- inicjowanie działań na rzecz rozwiązywania problemów alkoholowych, zwłaszcza wśród dzieci i młodzieży,
- inicjowanie i prowadzenie kampanii informacyjnych skierowanych do społeczności lokalnej,
- podejmowanie działań o charakterze edukacyjnym ze szczególnym naciskiem na promocję zdrowego stylu życia, kierowanych do dzieci i młodzieży oraz rodziców,
- organizowanie lokalnych imprez profilaktycznych aktywizujących środowisko lokalne (rodzinnych, sportowych, kulturalnych i artystycznych),
- wspieranie realizacji pozalekcyjnych programów sportowych, opiekuńczo-wychowawczych i socjoterapeutycznych.
Podejmowanie działań na rzecz ograniczania dostępności do alkoholu:
- prowadzenie działań edukacyjnych skierowanych do sprzedawców napojów alkoholowych,
- podejmowanie działań informacyjnych i profilaktycznych skierowanych do kierowców pojazdów mechanicznych,
- prowadzenie kontroli punktów sprzedaży napojów alkoholowych pod kątem zasad i warunków korzystania z zezwoleń na sprzedaż.
Współpraca z instytucjami, organizacjami pozarządowymi i osobami fizycznymi w rozwiązywaniu problemów uzależnień i przemocy w rodzinie:
- organizacja i współorganizacja szkoleń, debat i innych działań profilaktycznych,
- prowadzenie działań ochrony interdyscyplinarnej w zakresie przeciwdziałania i usuwania skutków problemów uzależnień i przemocy.
Spożycie napojów alkoholowych w Polsce, po okresie intensywnego wzrostu w latach 1989–92 i po zahamowaniu tendencji wzrostowej w latach 1995–96, w drugiej połowie lat 90. ustabilizowało się na poziomie koło 7-8 litra 100% alkoholu na jednego mieszkańca (na podstawie badań ankietowych przeprowadzonych przez Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie, w latach 1989, 1992, 1993, 1995, 1998). W 2001 roku średnie spożycie, (według GUS) w przeliczeniu na jednego mieszkańca kształtowało się na poziomie około 6,25 litra 100% alkoholu, przy 6,7 litra w 2000 roku. Oznacza to zmniejszenie o 6,7% rejestrowanego spożycia w przeliczeniu na 100% alkohol na głowę mieszkańca. Przy założeniu, że 30% sprzedaży wyrobów spirytusowych i winnych dokonuje się poza obiegiem rejestrowanym, rzeczywiste rozmiary średniej konsumpcji w 2001 roku można oszacować na poziomie około 7,5 litra 100% alkoholu na jednego mieszkańca.
Nadużywanie alkoholu jest w Polsce znacznym problemem. Starając się temu przeciwdziałać, ustawodawca tworzył szereg przepisów mających na celu ochronę społeczeństwa przed negatywnym wpływem spożywania alkoholu. Już w 1959 r. uchwalono akt prawny mający ograniczać ten problem – ustawę o zwalczaniu alkoholizmu (Dz. U. Z 1959 r. Nr 69, poz. 434).
Obecnie obowiązującą, podstawową regulacją jest ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (t.j.:Dz. U. Z 2012 r., poz. 1356). Zgodnie z jej zapisami, wójtowie (burmistrzowie, prezydenci miast) powołują gminne komisje rozwiązywania problemów alkoholowych, w szczególności zobowiązane do inicjowania działań, takich jak:
- zwiększanie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu;
- udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe, pomocy psycho-społecznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie;
- prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii, w szczególności dla dzieci i młodzieży, w tym prowadzenie pozalekcyjnych zajęć sportowych, a także działań na rzecz dożywiania dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuńczo-wychowawczych i socjoterapeutycznych;
- wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych, służącej rozwiązywaniu problemów alkoholowych;
- podejmowanie interwencji w związku z naruszeniem przepisów określonych w art. 131 i 15 ustawy oraz występowanie przed sądem w charakterze oskarżyciela publicznego;
- wspieranie zatrudnienia socjalnego poprzez organizowanie i finansowanie centrów integracji społecznej.
Ponadto, komisje podejmują czynności zmierzające do orzeczenia o zastosowaniu wobec osoby uzależnionej od alkoholu obowiązku poddania się leczeniu w zakładzie lecznictwa odwykowego.
Opracowanie - Przewodnicząca GKRPA
sierpień 2013 r.