Świadczenie wspierające dla osób z niepełnosprawnością. Od czego zacząć?

1 stycznia 2024 r. weszły w życie przepisy, które wprowadziły świadczenie wspierające dla osób z niepełnosprawnością. Świadczenie przyznaje i wypłaca Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

WAŻNE ! Aby osoba z niepełnosprawnością mogła otrzymać to świadczenie, powinna najpierw uzyskać od wojewódzkiego zespołu ds. orzekania o niepełnosprawności (WZON) decyzję o ustaleniu poziomu potrzeby wsparcia.

Komu przysługuje świadczenie

Świadczenie wspierające będą mogły otrzymać osoby, które m.in.: ukończyły 18 lat, mieszkają w Polsce oraz otrzymały decyzję WZON, w której poziom potrzeby wsparcia został ustalony na uprawniającym poziomie punktów. Świadczenie będzie przysługiwać bez względu na dochód, będzie zwolnione z podatku dochodowego i nie będzie mogło zostać zajęte przez komornika.

Jak uzyskać świadczenie wspierające

Osoba z niepełnosprawnością, która chce otrzymać świadczenie wspierające, będzie musiała złożyć do wojewódzkiego zespołu ds. orzekania o niepełnosprawności wniosek

o wydanie decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia. Aby mogła się ona ubiegać

o wydanie takiej decyzji, musi mieć status osoby z niepełnosprawnością potwierdzony

w formie:

• orzeczenia o niepełnosprawności i jej stopniu – wydanego przez zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności,
• orzeczenia o niezdolności do pracy lub orzeczenia o niezdolności do samodzielnej egzystencji – wydanego przez lekarzy orzekających w ZUS,
• orzeczenia o inwalidztwie – wydanego przed wrześniem 1997 r. przez komisje lekarskie do spraw inwalidztwa i zatrudnienia.

WZON wyda decyzję ustalającą poziom potrzeby wsparcia na taki sam okres, na jaki dana osoba ma orzeczenie o niepełnosprawności, nie dłużej jednak niż na 7 lat.

Kiedy można składać wniosek do ZUS

Gdy osoba z niepełnosprawnością otrzyma decyzję WZON i nie odwoła się od niej, będzie mogła dopiero złożyć do ZUS wniosek o przyznanie świadczenia wspierającego.

Świadczenie wspierające jest wprowadzane w trzech etapach:

• osoby z liczbą 87–100 pkt mogą ubiegać się o nie od 2024 r.,
• osoby z ilością 78–86 pkt – od 2025 r.,
• osoby, które otrzymały 70–77 pkt – od 2026 r.

Są jednak osoby, które mają co najmniej 70 pkt i będą mogły uzyskać świadczenie wspierające od 2024 r., pod warunkiem że po 31 grudnia 2023 r. opiekunom tych osób  będzie przysługiwało prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego albo zasiłku dla opiekuna wypłacanego przez organ gminy.

Jak złożyć wniosek do ZUS

Wniosek o świadczenie wspierające (SWN) można złożyć wyłącznie drogą elektroniczną poprzez: Platformę Usług Elektronicznych (PUE) ZUS, portal Emp@tia lub bankowość elektroniczną. Wniosek do ZUS może również zostać złożony przez pełnomocnika. Do wniosku o świadczenie wspierające nie trzeba załączać decyzji wydanej przez WZON, wystarczy wpisać numer decyzji.

Jeżeli osoba z niepełnosprawnością złoży wniosek przez bank albo portal Emp@tia, ale nie ma profilu na PUE ZUS, wówczas Zakład założy jej taki profil automatycznie, na podstawie danych z wniosku.

W jaki sposób będziemy wypłacać świadczenie wspierające

ZUS będzie wypłacać świadczenie wspierające przelewem na numer rachunku bankowego w Polsce, który osoba z niepełnosprawnością poda we wniosku. Będzie je otrzymywać łącznie z innymi świadczeniami, np. rentą socjalną czy 500+ dla osób niesamodzielnych.

Jaka będzie wysokość świadczenia wspierającego

Świadczenie wspierające będzie wynosić od 40 do 220 proc. aktualnej wysokości renty socjalnej (od marca 2023 roku wynosi 1588,44 zł). Oznacza to, że na początku będą to kwoty od ok. 635 zł do blisko 3495 zł, w zależności od poziomu potrzeby wsparcia:

• 95–100 pkt – 220 proc. renty socjalnej,
• 90–94 pkt – 180 proc. renty socjalnej,
• 85–89 pkt – 120 proc. renty socjalnej,
• 80–84 pkt – 80 proc. renty socjalnej,
• 75–79 pkt – 60 proc. renty socjalnej,
• 70–74 pkt – 40 proc. renty socjalnej.